SOSYAL BİLGİLER
  Ülkemizin kaynakları-maden
 

 

 
3.ÜNİTE:ÜLKEMİZİN KAYNAKLARI
Ø     İnsanların geçimlerini temin etme ve yaşamlarını devam ettirmek için, yaptıkları işlerin tamamı ekonomik faaliyetler olarak tanımlanır.
Ekonominin başlıca işlemleri üretim, dağıtım ve ticarettir.
Ekonomik faaliyetler doğal ortamın etkileri altında doğmuş ve gelişmiştir.
Ekonomik faaliyetleri etkileyen başlıca faktörler şunlardır.

1.      İklim                            
2.      Yer şekilleri
3.      Ulaşım
4.      Coğrafi Konum
5.      Doğal Kaynaklar
6.      Nüfus ve yerleşim

MADENLERİMİZ:     
ØTürkiye’nin her bölgesinde çeşitli madenler çıkarılır.
ØMaden bakımından en zengin bölgemiz Doğu Anadolu Bölgesidir.
Øİhraç ettiğimiz başlıca madenlerimiz krom, bakır, bor, civa, tuz, zımpara taşı, manganez ve ham demirdir.

MADENLERİMİZ
ÇIKARILDIĞI YERLER
DEMİR: Demir çelik sanayinin ham maddesidir. Buralarda çıkarılan demirler İskenderun, Ereğli ve Karabük demir-çelik fabrikalarında işlenir.
Hekimhan(Malatya), Divriği (Sivas),
Eymir (Balıkesir), Simav( Kütahya)
KROM: Demir çelik sanayinde çeliğin sertleştirilmesin-de ve paslanmaz çelik üretiminde kullanılır. Çıkarılan krom Elazığ ve Antakya Ferro-krom işletmelerinde kullanılır.
Fethiye, Köyceğiz, Milas (Muğla)
Guleman (Elazığ)
BAKIR: Elektrik ve elektronik sanayinin ham maddesidir. Çıkarılan bakır Samsun ve Murgul bakır işletmelerinde işlenmektedir.
Murgul ( Artvin)
Küre (Kastamonu)
BOR: Jet ve roket yakıtı, cam, elyaf, porselen, lehim, fotoğrafçılık ve deterjan gibi birçok alanda kullanılır.
Bigadiç, Susurluk (Balıkesir)
Seyitgazi(Eskişehir), Emet ( Kütahya)
BOKSİT: Alüminyumun hammaddesidir. Çıkarılan boksit Konya Seydişehir Alüminyum tesislerinde işlenir.
Seydişehir(Konya)
Akseki( Antakya)
CİVA: Sıvı halde bulunan tek madendir. Eczacılıkta kullanılır.
Ödemiş(İzmir), Sarayönü(Konya)
KURŞUN-ÇİNKO: Kurşun, elektrik kabloları, boya yapımı, cephane, zırh ve boru yapımında kullanılır. Çinko, Paslanmaya karşı dirençli olduğu için kaplamada kullanılır.
Keban(Elazığ),
Akdağmadeni (Yozgat)
KÜKÜRT: Kimya, kâğıt, tarım ilaçları, gübre, çeşitli ilaç ve patlayıcı madde yapımında kullanılır.
Keçiborlu( Isparta)
FOSFAT: Suni gübre, çimento, cam ve kimya sanayinde kullanılır.
Mazıdağı (Mardin)

 
ENERJİ KAYNAKLARI
Maden:Toprak altında filiz denilen bileşimler halinde bulunan, çıkarıldıktan sonra arıtılarak kullanılır hale getirilen madde Filiz: Toprak altından çıkarılmış işlenmemiş maden
Rezerv:
Toprak altında bulunulan madenin miktarı
Tenör:
 Maden Cevher:

ENERJİ KAYNAKLARI
ÇIKARILDIĞI YERLER
TAŞKÖMÜRÜ: Demir çelik ve kimya sanayinde enerji kaynağı olarak kullanılır
Taşkömürü yataklarının tamamı Zonguldak havzasındadır.
LİNYİT:Daha çok ısınmada, termik santrallerde ve sanayi tesislerinde yakıt olarak kullanılır.
Tavşanlı, Seyitömer. Tunçbilek(Kütahya) Soma(Muğla), Yatağan(Muğla), Çeltek(Amasya), Elbistan (Maraş)
PETROL: Günümüzün en önemli enerji kaynağıdır.
Önemli Petrol Rafinerileri:Mersin(Ataş), İzmit( İpraş), İzmir( Aliağa), Kırıkkale ( Orta Anadolu)
Ülkemizin başlıca petrol yatakları Güney Doğu Anadolu Bölgesindedir (Garzan, Raman, Batman, Siirt, Diyarbakır)Ülkemizin petrol ihtiyacının 1/5 i ülkemizden çıkarılır. Kalanı ithal edilir.
DOĞALGAZ: Ülkemiz enerji ihtiyacının yaklaşık %40’ı doğalgazdan karşılanmaktadır. Doğalgazla çalışan ilk termik santrali Hamitabat’ta bulunmaktadır.
Doğalgaz yataklarımız Hamitabat (Kırklareli), ve Çamurlu (Mardin) dedir. Ülkemizin doğalgaz rezervleri yeterli değildir. Rusya, Cezayir, Türkmenistan, İran, Kazakistan gibi ülkelerden ithal edilir. Buda ülkemizin enerjide dışa bağımlılığını artırmaktadır.
JEOTERMAL: Fay hatlarının bulunduğu Ege bölgesinde yaygın olarak görülür. Denizli (Sarayköy)de sıcak sudan elektirik üretim yapılmaktadır.
Sarayköy(Denizli), Balçova (İzmir), Germencik (Aydın), Tuzla(Çanakkale), Kızılcahamam (Ankara) Kırşehir, Afyon
HİDROELEKTİRİK: Su gücünden elde edilen enerjidir. Ülkemizin ortalama yükseltisi fazla olduğundan hidroelektirik enerji potansiyeli yüksektir. Çok sayıda barajlardan elektirik enerjisi üretilmektedir.
MADENLER
ÇIKARILDIĞI BOLUM VE MERKEZLER
İŞLENDİĞİ YER
AÇIKLAMALAR
DEMİR
Divriği ve Kangal (Sivas), Hekimhan ve Hasançelebi (Malatya), Havran (Balıkesir), Kayseri, Niğde ve Adana illerinin Orta Toroslar'daki Aladağlara yakın ke­simleri, Kahraman Maraş ve Hatay
Karabük, Karade­niz Ereğlisi, İskenderun, Kırıkkale, Sivas ve İz­mir'deki demir çelik fabrikalarında işlenir
Yıllık üretimi 5 milyon tona yakındır. Dünya'da 8.sıradayız, ihraç ürünlerimizdendir.
Dünya'da en çok demir üreten ülkeler Çin, Brezilya, Avustralya ve A.B.D.'dir. Türkiye ise sekizinci sırada yer alır.
 
BAKIR
Murgul (Artvin), Küre (Kastamonu), Maden (Elazığ) ve Çayeli (Rize)
Sam­sun, Murgul ve Maden'deki işletmelerde işlenir
Elektrik - Elektronik endüstrisinin hammaddesidir. Dünya'da en çok bakır üreten ülkeler Şili, A.B.D. ve Kanada'dır. Türkiye ise yedinci sırada yer alır.
KROM
Guleman (Ela­zığ), Kopdağı (Erzincan), Fethiye ve Köyceğiz (Muğ­la), Acıpayam ve Buldan (Denizli), Orhaneli (Bursa), Mihalıççık (Eskişehir), Karsantı ve Pozantı (Adana) ve Kayseri
Elazığ ve Antalya'daki ferro krom fabrikalarında işlenir.
Volkanik olaylar sonucunda oluşmuştur. Demirin sertleşmesinde ve çelik üretiminde kullanılır. Dünya'da en çok krom üreten ülkeler Güney Afrika Cumhuriyeti, Rusya Federasyonu, Hindistan ve Filipinler'dir. Türkiye ise beşinci sırada yer alır.
BOR
Seyitgazi (Eskişehir), Bigadiç ve Susur­luk (Balıkesir), Emet (Kütahya) ve Mustafa Kemalpa­şa (Bursa)
Bandırma (Balıkesir) ve Kırka (Es­kişehir)
Hafif ve kim­yasal etkilere karşı dayanıklıdır. plâstik, elyaf, ısıya dayanıklı cam sanayii, temizlik maddeleri üretimi, fotoğrafçılık, emaye ve porselen, çi­mento, ilâç ve boya sanayii gibi alanların yanı sıra ro­ket ve jet yakıtları ile nükleer enerji üretiminde kullanı­lan bir madendir. Bu nedenle stratejik bir madendir. Dünya'daki bor mineralleri rezervinin yarıdan fazla­sı Türkiye'dedir. Türkiye'den sonra ikinci sırada A.B.D. gelir.
BOKSİT (ALÜMİNYUM)
Akseki (Antalya), Seydişehir (Konya), Milas (Muğla) ve Saimbeyli (Adana)
Seydişehir Alüminyum işletmeleri
Stratejik öneme sahip bir metaldir. Elektrik – elektronik sanayii, izolasyon malzeme­lerinin yapımında, konserve ve ambalaj sanayiinde, in­şaat sektöründe ve otomotiv sanayiinde
CİVA
İzmir (Ödemiş - Çeşme) Konya (Sarayönü),
Konya Sarayönü civa işletmeleri, Ödemiş Halıköy civa işletmeleri, Karaburun civa İşletmeleri
Doğal ortamda sıvı olarak elde edilen tek metal madendir. Ölçü aletleri yapımında, boya sanayiinde, tarım ilâçları yapımında kullanılabilen cıva, insan sağ­lığına verdiği zararlar ve çevre kirliliği oluşturması gibi nedenlerden dolayı ülkemizde çoğunluğu Ege Bölgesi'nde yer alan cıva işletmeleri kapanmıştır.
MERMER
Marmara adası (Balıkesir), Balıkesir, Bursa, Bilecik, Muğla, Afyon ve Denizli
Afyon, Bandırma İstanbul
İnşaat sektöründe kullanılır
ZIMPARA TAŞI
Yatağan (Muğla), Aydın ve Denizli İzmir
İzmir
Aşındırıcı madde olarak kullanılır. Metamorfik kayadır. Zımpara kağıdı yapılır. İhraç edilir, metallerin parlatılmasında kullanılır.
TUZ
İzmir- Çamaltı tuzlası, Tuz Gölü, Kırşehir, Nevşehir, Yozgat, Çankırı, Erzurum, Kars, Kağızman, Narman
İzmir ve Tuz gölü başta olmak üzere çıkarıldığı yerlerde İşlenir
1.5 milyon ton üretim vardır.
KURŞUN ÇİNKO
Elazığ- Keban
Elazığ - Keban'da Simli kurşun işletmelerinde işlenir
Paslanmaz metal üretiminde, silah sanayinde akümülatör imalatında kullanılır.
FOSFAT
Mardin - Mazıdağı, Adıyaman, Hatay Bingöl, Bitlis
Gübre fabrikalarında kullanılmaktadır
Gübre yapımında kullanılır.
Tüketimin tamamını karşılamaz, ithal edilir.
VOLFRAM
Bursa - Uludağ, Kırıkkale - Keskin, Elazığ - Keban
Bursa-Uludağ
Çok sert bir madendir. Elektrik-Elektronik, Çelik, Kimya sanayisinde kullanılır.
BORAKS
Güney Marmara, Kütahya - Emet, Eskişehir - Seyitgazi
Bandırma Boraks ve Asit borik fabrikası
Metallerin temizlenmesinde, porselenlerin süslenmesinde kullanılır. Yıllık üretimi 40 bin ton kadardır. Yoğunlaşmış borik asittir.
AMYANT
Bursa - İzmir - Muğla - Sivas
Bursa'da işlenir
Ateşe karşı dayanıklıdır. Yangın elbiseleri ütü masası vb. yapımında kullanılır.
LÜLE TAŞI
Eskişehir ve çevresi
Eskişehir
Biblo, pipo gibi süs eşyası yapımında kullanılır.
OLTU TAŞI
Erzurum - Oltu
Erzurum
Siyah renklidir. Süs eşyası yapımında kullanılır. Organik tortul grubuna girer.
KÜKÜRT
Isparta - Keçiborlu
Keçiborlu
Bağ ve bahçelerdeki haşerelere karşı kullanılır.
ANTİMON
Tokat, Bursa, Sivas, İzmir
 
Kurşunu sertleştirmek için kullanılır.
ALTIN
Bergama
Bergama
Ziynet eşyası ve ticari metal olarak kullanılır.
SODA
Ankara
Ankara
Sanayide temizleyici olarak kullanılır, ihraç edilir.

 
 
TÜRKİYE’DE MADENLER
 
 
 
  Bugün 1 ziyaretçi (3 klik) kişi burdaydı!  
 
Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol